DORIEN PESSERS (PROF. DR.) boeken bij Artiest.nu

Hoogleraar rechtstheorie aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid.

Tarief

Op aanvraag

Algemene informatie

Dorien Pessers (1951) studeerde rechten. Ze is anno 2007 hoogleraar Rechtstheorie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hoofddocent Algemene Rechtsleer aan de Universiteit van Amsterdam. Zij houdt zich bezig met de theoretische grondslagen van de publieke en private sfeer. Dorien Pessers hecht grote waarde aan de ‘persoonlijke moraal’ en is in die zin een buitengewoon boeiend spreker. Pessers is lid van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Ze is tevens (mede)oprichter van het Clara Wichmann Instituut.

Overige informatie

De Persoonlijke moraal.
Dorien Pessers hecht grote waarde aan de ‘persoonlijke moraal’. In die zin volgt zij Friedrich Nietzsche, die vond dat elk mens de verantwoordelijkheid heeft zijn eigen moraal en geweten te ontwikkelen. Een afgeleide groepsmoraal (of die nou afkomstig is van een religie of een sociale filosofie) was volgens Nietzche en daarmee Pessers ‘slechts’ een substituut. Pessers is juriste, haar kennis combineert zij met psychologie, filosofie en sociologie. In 1999 promoveerde Pessers op de dissertatie “Liefde, solidariteit en recht”. In deze dissertatie onderzoekt zij het het wederkerigheidsbeginsel, wat neerkomt op ‘voor wat hoort wat’ ofwel ‘een gift is nooit gratis’. Pessers beweert dat mensen die iets geven dat nooit zo maar doen: ze kopen geluk. Pessers vindt: ‘Mensen zijn pas echt gelukkig als ze weten dat er iemand afhankelijk van hen is’. Deze gedachte grijpt terug naar één van de grondleggers van de sociologie: Emile Durkheim. In Nederland was socioloog Abram de Swaan één van de eersten die het wederkerigheidsbeginsel binnen de Nederlandse geschiedenis onderzocht. Dat geluk en afhankelijkheid rechtevenredig samenhangen is geen algemene gedachte. Deze gedachte is fel bestreden door onder anderen Marcel van Dam.

Het grootkapitaal.
In haar jonge jaren was Pessers een fanatiek aanhanger van ‘links’. Pessers is nog steeds te typeren als links, hoewel het fanatisme met de jaren is afgezwakt in de zin dat ze niet meer op de barricaden klimt. Verder is er weinig veranderd. Pessers ageerde veelvuldig tegen het grootkapitaal, dat zij zag als oorzaak van vele kwaden zoals onderdrukking en criminaliteit. Pessers ergerde zich in de jaren ’90 aan de exorbitante inkomens in het bedrijfsleven, topsport en showbusiness. Volgens Pessers staan die inkomens in schril contrast tot het inkomen van mensen die door hun arbeid een algemeen maatschappelijk belang behartigen. Hiermee doelde Pessers op arbeid in bijvoorbeeld de wetenschap, het onderwijs en de gezondheidszorg. Pessers vroeg en vraagt zich af of niet “aan die mensen de hoogste beloning moet worden toegekend wier arbeid het meeste bijdraagt aan de sociale en immateriele rijkdom van onze samenleving”. Hierover ontspon zich een discussie wie nou het meeste bijdraagt aan de rijkdom van de samenleving. Zijn dat wetenschappers en onderwijzers? Ook voetballers en zangers als Frans Bauer dragen immers bij aan ‘het geluk’ in de maatschappij. Pessers heeft zich teruggetrokken uit deze discussie, een discussie waar niet is uit te komen. Wat overeind is gebleven is Pessers nadruk op vakmanschap, Pessers heeft een hekel aan charlatans. Spinn-off van deze gedachte was het boek ‘ Beroepszeer’ dat verscheen in 2005. Pessers voerde de redactie over dit boek samen met Gabriël van den Brink en Thijs Jansen.

Beroepszeer.
Het Boek ‘Beroepszeer of Waarom Nederland niet goed werkt’ verscheen in 2005 . Het boek heeft als centrale boodschap dat in Nederland al lange tijd sprake is van geringschatting van vakmanschap. Het boek bevat cultuurfilosofische analyses van Dorien Pessers, Gabriël van den Brink, Ad Verbrugge en Geert Mak. Ook vinden we in het boek empirische gegevens over de betrokkenheid en tevredenheid van Nederlandse werknemers en over de mate waarin managers de arbeidsvreugde bederven. Het boek is opgebouwd uit verschillende delen en gaat uitgebreid in op respectievelijk motivaties en prestaties van werknemers, de relatie tussen managers en professionals, het betwiste vakmanschap in onderwijs, zorg & welzijn en de publieke sector en de transformatie van het arbeidsethos.
Conclusie is dat managers de macht hebben en dat de vakmensen of personen met inhoudelijke kennis minder waard zijn in deze maatschappij en worden geacht te dansen naar de pijpen van de managers.
Een boek met dezelfde strekking is ‘De intensieve menshouderij’, ook verschenen in dezelfde periode. Beide boeken stellen dat werknemers alleen carrière kunnen maken door leiding te geven, waarmee leidinggeven of manager zijn hoger gewaardeerd wordt dan vakmanschap. Daarmee is in toenemende mate gaan gelden dat functies hoger gewaardeerd worden naarmate deze verder af staan van de werkelijke productie. De betrokkenheid van de Nederlandse werknemer heeft daaronder ernstig geleden, vinden de redacteuren. Willen we een tevreden en welvarend Nederland, dan moeten we zo snel mogelijk ophouden met de degradatie van vakmensen – beroepseer op de werkvloer is niet iets van het verleden, maar van de toekomst. Deze gedachte deed opgang vanaf ongeveer 2001 en vond veel weerklank, vooral in de zorg en het onderwijs. In 2006 is de discussie nog gaande, maar veel gevolgen heeft ze nog niet gehad. Voorlopig komen er nog steeds meer managers tot onvrede van ‘werkers’.

Buitenhof.
Zeer opvallend was Pessers’ verschijning op 21 mei 2006 in het televisieprogramma Buitenhof naar aanleiding van de zaak Ayaan Hirsi Ali contra Rita Verdonk. Rita Verdonk had Hirsi Ali het Nederlands burgerschap afgenomen omdat Hirsi Ali gelogen zou hebben over haar naam. Dit zou naar buiten gekomen zijn in het programma Zembla. Rita Verdonk verklaarde haar actie onder het mom van ‘regels zijn regels’. Pessers vocht deze stelling ‘regels zijn regels’ aan, door er op te wijzen dat “regels zijn regels” een credo van Hitler was. In 1933 had deze verklaard dat juristen de wet niet meer kritisch mochten uitleggen, waardoor de moraal en de wet samen zouden vallen. Na de oorlog werd dit rechtspositivisme vervangen door natuurrecht, waardoor een morele weging in de rechtspraak weer mogelijk werd, wat een humanere rechtspraak tot gevolg had. Hiermee onderbouwde Pessers haar zeer kritische visie op het beleid van de Minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie Rita Verdonk inzake de behandeling van asielzoekers en met name van Ayaan Hirsi Ali. Zij noemt dit beleid onzorgvuldig. De affaire Verdonk vs. Hirsi Ali leidde eind juni 2006 tot de val van het kabinet Balkenende. Van het gesprek in Buitenhof tussen Paul Witteman en Dorien Pessers is een boekje verschenen bij Uitgeverij Balans onder de titel ‘Regels zijn regels’.

Discografie/Publicaties

Bibliografie:
– Beroepszeer of Waarom Nederland niet goed werkt (2005)
– Regels zijn regels (2006)

Tevens publiceert Dorien Pessers over tal van maatschappelijke onderwerpen in de wetenschappelijke pers, en de dagbladen de Volkskrant, NRC Handelsblad en Trouw.

Bijzondere optredens en/of gebeurtenissen

In 2005 interviewde Dorien Pessers Koningin Beatrix naar aanleiding van haar 25-jarig ambtsjubileum. Dit interview was te zien op 28 april 2005 en werd uitgezonden door de NOS. Pessers bevroeg Beatrix over onder andere haar rol als hoofd van de natie, haar rol als staatshoofd en over de relatie tussen haar ambt en haar persoon.